Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) αποτελεί γενικευμένη διαταραχή του μεταβολισμού. Η διαταραχή αυτή αφορά όχι μόνο τους υδατάνθρακες (σάκχαρα), αλλά και τα λιπίδια με τις πρωτεΐνες. Η αιτιολογία του είναι πολυπαραγοντική κι ετερογενής. Κοινός παρονομαστής όλων των καταστάσεων που τελικά οδηγούν στην εκδήλωση Σακχαρώδη Διαβήτη, είναι η πλήρης ή σχετική έλλειψη ινσουλίνης. Πλήρης έλλειψη ινσουλίνης παρατηρείται σε περιπτώσεις ανεπάρκειας του παγκρέατος να παράγει ακόμα κι ελάχιστες ποσότητες ινσουλίνης. Αυτό συμβαίνει στον Διαβήτη τύπου 1 και στον Διαβήτη τύπου LADA, που παρατηρείται αυτοάνοση καταστροφή των β- κυττάρων στο πάγκρεας. Σχετική ανεπάρκεια ινσουλίνης παρατηρείται όταν, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν επαρκή επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα, δεν επαρκεί για την κάλυψη των μεταβολικών αναγκών. Αυτό αιτιολογείται διότι υπάρχει αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης. Χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2. Παγκοσμίως υπολογίζεται ότι υπάρχουν 462 εκατομμύρια ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί τις επόμενες δεκαετίες. Σε αυτό συντελεί ο δυτικός τρόπος ζωής, η καθιστική εργασία, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, η υπερκατανάλωση θερμίδων και η παχυσαρκία.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι Σακχαρώδη Διαβήτη. Συνηθέστερος είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (90% των περιπτώσεων). Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 & τύπου LADA αφορά σε 6-8% των συνολικών περιπτώσεων Σακχαρώδη Διαβήτη. Άλλες σπανιότερες μορφές Σακχαρώδη Διαβήτη αποτελούν: νεογνικός ΣΔ, διαβήτης τύπου MODY, ΣΔ από γενετικές διαταραχές στη δράση της ινσουλίνης, ΣΔ στα πλαίσια ενδοκρινοπαθειών, ΣΔ στα πλαίσια λοιμώξεων, ΣΔ επαγόμενος από φάρμακα, ΣΔ κύησης.
Διαγνωστικά Κριτήρια Σακχαρώδη Διαβήτη:
- Πρωινό Σάκχαρο μετά από 8 ώρες νηστεία άνω του 126 mg/dL
- Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη άνω του 6,5%
- Σάκχαρο άνω του 200 mg/dL 2 ώρες μετά την από του στόματος φόρτιση με 75g γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου)
- Σάκχαρο άνω του 200 mg/dL σε τυχαία μέτρηση σε άτομο που εμφανίζει τυπικά συμπτώματα ΣΔ (πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία, ανεξήγητη απώλεια σωματικού βάρους)
Η καμπύλη σακχάρου σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη μέτρηση επιπέδων ινσουλίνης, αποτελεί την πιο ευαίσθητη μέθοδο ανίχνευσης ΣΔ ή ακόμα κι ατόμων που εμφανίζουν τάση για ΣΔ (Προδιαβήτης)
Προδιαβητικοί χαρακτηρίζονται τα άτομα με:
- Πρωινό Σάκχαρο μετά από 8 ώρες νηστεία μεταξύ 100-125mg/dL
- Σάκχαρο μεταξύ του 140-199mg/dL 2 ώρες μετά την από του στόματος φόρτιση με 75g γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου)
Η έγκαιρη ανίχνευση και αντιμετώπιση των προδιαβητικών ατόμων είναι πολύ σημαντική, καθώς αυτοί διατρέχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής στην προδιαβητική φάση, ενδέχεται να αναστρέψει πλήρως τις δυσμενείς επιπλοκές του ΣΔ.
Τα μη φαρμακευτικά μέσα αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο και προϋπόθεση για την επιτυχημένη θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Συνιστώνται επίσης στα άτομα που βρίσκονται σε Προδιαβητική κατάσταση. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν:
- Μείωση του σωματικού βάρους κατά 5-10%
- Μέτριας έντασης σωματική άσκηση 30-40 λεπτά 4 φορές την εβδομάδα
- Μείωση της συνολικής πρόσληψης λιπαρών αλλά και των trans λιπαρών οξέον
- Αύξηση πρόσληψης φυτικών ινών στο καθημερινό διαιτολόγιο
- Διακοπή καπνίσματος
- Μακροχρόνια υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής
Οι επιπλοκές του Σακχαρώδη Διαβήτη σχετίζονται με το καρδιαγγειακό σύστημα. Εμπλέκονται είτε μικρότερα αγγεία, είτε μεγαλύτερα αγγεία του ανθρώπινου σώματος. Έτσι μπορεί να προκύψει αμφιβληστροειδοπάθεια, νεφροπάθεια, νευροπάθεια, στεφανιαία νόσος, αγγειακή εγκεφαλική νόσος, νόσος καρωτίδων, περιφερική αρτηριοπάθεια.
Στις ημέρες μας υπάρχει πληθώρα θεραπευτικών επιλογών στη θεραπεία ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη. Κάθε ασθενής είναι ξεχωριστός και η θεραπεία εξατομικεύεται ανάλογα με τις ανάγκες, τις επιθυμίες, τον τρόπο ζωής και τον θεραπευτικό στόχο του καθενός. Η τακτική ιατρική παρακολούθηση, ο έλεγχος επιπλοκών και η αλληλεπίδραση μεταξύ ιατρού – ασθενούς οδηγούν σε ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη, αποτροπή των επιπλοκών και συνακόλουθα βελτίωση της Ποιότητας Ζωής των ασθενών.